Symbolika Księżyca w idiostylu Siergieja Jesienina (wybrane przykłady)

Jolanta Kur-Kononowicz

Abstrakt


 

Символика Луны в идиостиле Сергея Есенина (избранныe примеры)

Резюме

Целью статьи является лингвистический анализ символики Луны в идиостиле Сергея Есенина. Применен семантико-культурологический анализ поэтического материала с использованием семантических полей. Исследуемый материал составляют подлинные стихотворения поэта. Символика Луны рассматривается по отношению к общественным и культурным явлениям, имеющих место в России в начале XX века. Символ Луны выступает в поэтических произведениях как знак глубоко скрытого содержания. В статье обсуждается вопрос архетипичности символа, его образность, многообразие толкований, метафоричность. Описаны стилистические языковые средства помогающие образно изобразить отдельные символы Луны в поэтических произведениях Есенина. Были выделены символы: метафорические, метонимические, сравнения, синекдохи и т.п. Особое внимание было обращено на объекты сравнения Луны, например: животные (ягненочек, собачий щенок), предметы (сосуд для масла, кусок сыра), люди (всадник, гребец), элементы пейзажа (бугор) и т.п. Анализ показал специфику и исключительность символики Луны в поэтических произведениях Есенина, связанную с очарованием поэта природой.

Ключевые слова: символика Луны, семантика, поэзия, виды символов, метафора

 

The Symbolic of the Moon in the idiostyle of Sergey Jesienin (selected examples)

Abstract

The aim of the article is a linguistic analysis of the symbolism of the Moon in the idiostyle of Sergey Jesienin. A lexical and semantic method of material analysis using semantic fields was applied. The research mat erial is the poet’s original poems. The symbolism of the moon is considered in relation to social and cultural phenomena taking place in R ussia at the beginning of the 20th century. The symbol of the Moon appears in literary and poetic works as a sign of deeply hidden contents. The a rticle discusses, among others, the problem of archetypes of symbols, their pictoriality, multipl icity of interpretations, and metaphoricity. The description was subject to stylistic language measures helpful in illustrating particular symbols of the moon in poetic works of Jesienin. There were distinguished, among others, symbols: metaphorical, metonymic, comparisons, synecdoche, etc. Attention has been paid to moon comparison objects, such as animals (lamb, canine puppy), objects, thi ngs (oil container, piece of cheese), people (rider, boatman), landscape elements (hill), etc. The analysis showed the specificity and uniqueness of symbolism of the moon in the poetry of Jesienin, resulting, inter alia, from the great fascination of the poet with nature.

Key words: symbolism of the moon, semantics, poetry, types of symbols, metaphor


Bibliografia


Br – Brückner A., Słownik etymologiczny języka polskiego, Wiedza Powszechna, Kraków 1927.

Kop – Kopaliński W., Słownik symboli, Wiedza Powszechna, Warszawa 1990.

Jesienin S., Inonia i inne wiersze, wybrał, przełożył i posłowiem opatrzył A. Pomorski, Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1984.

Libera Z., Semiotyka barw w polskiej kulturze ludowej i w innych kulturach słowiańskich, „Etnografia Polska” 1987, t. XXXI, z. 1, s. 115–138.

Markiewicz H., Uwagi o semantyce i budowie metafory, [w:] Studia o metaforze II. Z dziejów form artystycznych w literaturze polskiej, red. M. Głowiński i A. Okopień-Sławińska, Ossolineum, PAN, Wrocław 1983, s. 43–59.

Popiel-Machnicki W., Świat przedstawiony w imażynistycznej poezji Siergieja Jesienina, „Acta Nephilologica” 2001, № 3, s. 239–248.

Piotrowski W., Imażynizm rosyjski, red. tomu R. Łużny, Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1977.

Stern C., Poeta i tancerka. Isadora Dunkan i Siergiej Jesienin, tłum. U. Szymanderska, Twój Styl, Warszawa 2006.

Watała E., Woroszylski W., Życie Sergiusza Jesienina, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1982.

Авдеенко И.А., Символ и метафора, „Филологические науки. Вопросы теории и практики” 2013, № 3(21), ч. II, c. 16–18.

Балашова Л.В., Русская метафорическая система в развитии: XI–XXI вв., Рукописные памятники Древней Руси: Знак, Москва 2014.

Грибанов Б.Т., Женщины, которые любили Есенина. Любовные драмы, ООО Издательство „Вече”, Москва 2017.

Есенин С.А., Собрание сочинений в трех томах, т. 1, Правда, Москва 1977.

Есенин С.А., Собрание сочинений в шести томах, т. 4, Художественная литература, Москва1978.

Куняев Ст., Куняев С., Сергей Есенин, Молодая гвардия, Москва 2015.

СД – Толстой Н.И., Славянские древности. Этнолингвистический словарь, т. I–V, Международные отношения, Москва 1995–2012.

СРНГ – Словарь русских народных говоров, т. I–, Наука, Москва 1965–.

Хлысталов Э., 13 уголовных дел Сергея Есенина, История, мемуары, аудиокнига, Москва 2011.

Ш – Шанский Н.М., Иванов В., Шанская Т., Краткий этимологический словарь русского языка, Просвещение, Москва 1975.

Шелестюк Е.В., О лингвистическом исследовании символа. „Вопросы языкознания” 1997, ч. 4, с. 125–143.


Pełny tekst: PDF

Creative Commons License
Ta praca dostępna jest na licencji Creative Commons Attribution 3.0 License.


Artykuły zawarte w AUPC.SR są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Russologica = ISSN 1689-9911.