Czym żywił się Jan Chrzciciel? – szarańcza w słownikach cerkiewnosłowiańsko-polskich

Maria Bugajska

Abstrakt


В Библии саранча ассоциируется в основном с казнями египетскими. В Новом Завете говорится, что саранчой питался Иоанн Креститель. Проблема появляется в церковнославянско-польских словарях. Слова, обозначающие саранчу, имеют и второе, растительное значение. Скорее всего, у славянских переводчиков и лексикографов возникли сомнения в том, что ел Иоанн Креститель. Учитывая реалии Ближнего Востока, оба варианта вероятны. Эти сомнения сегодня сложно разрешить.

In the Bible, locusts are associated mainly with the plagues of Egypt. The New Testament describes John the Baptist feeding on them. The problem appears in Church Slavonic-Polish dictionaries. The words for locusts also have a second, floral meaning. Most likely, the Slavic translators and lexicographers had doubts about what John the Baptist was eating. Given the realities of the Middle East, both possibilities are likely. The author concludes that these doubts about the text are difficult to resolve today.

Bibliografia


Achtenmeier P.J. red., Encyklopedia Biblijna, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2004.

Biblia Tysiąclecia, Pallotinum, Poznań-Warszawa 1980.

Citko L. red. nauk. i wstęp, Słownik cerkiewnosłowiańsko-polski, Леѯиконъ Сирѣчъ Словесникъ Славенскіи имѣющъ в себѣ словеса первѣе Славенскїѧ азбучныѧ посемже Полскїѧ, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2012.

Lewicki J., Słownik słowiańsko-polski, Instytut Stauropigialny, Lwów 1830.

Řecko-Staroslověnský Index/Index Verborum Graeco-Palaeoslovenicus, Praha 2011.

SP XVI, Słownik polszczyzny XVI wieku, https://spxvi.edu.pl/indeks/haslo/5285 [dostęp: 28.11.2021].

Strach S., Krótka gramatyka języka cerkiewnosłowiańskiego, Hajnówka 1999.

Strach S., Składnia języka cerkiewnosłowiańskiego okresu nowożytnego z podręcznym słownikiem cerkiewnosłowiańsko-polskim, Ząbkowice Śląskie 2012.

Szczepanowicz B., Rośliny biblijne. Ziemia Święta, Petrus, Kraków 2017.

Znosko A., Mały słownik wyrazów starocerkiewno-słowiańskich i terminologii cerkiewno-teologicznej, Chrześcijańska Akademia Teologiczna, Warszawa 1983.

Даль В.И., Толковый словарь живого великорусского языка, Москва 1882 (1998).

ESUM. Етимологічний словник української мови, Київ 1982–2012.

Німчук В.В. підготовка тексту і вступна стаття 1961, Лексикон словенороський Памви Беринди, Київ.

Поликарпов Орлов Ф.П., Лексикон треязычный, сиречь речений славенских, еллиногреческих и латинских сокровище, Царская Типография, Москва 1704.

Преображенский А.Г., Этимологический словарь русского языка, Издательство ЛКИ, Москва 2013 (1910–1914).

Свирелин А., Протоиерей, Церковнославянский словарь для толкового чтения св. Евангелия, Часослова, Псалтири и других богослужебных книг, Москва 1916 (2006).

Словарь церковно-славянскаго и русскаго языка, Императорская Академия Наук, Санкт-петербургъ 1847.

Фасмер М ., Этимологический словарь русского языка, Астрель, АСТ, Москва 2009 (1964–1973).


Pełny tekst: PDF

Creative Commons License
Ta praca dostępna jest na licencji Creative Commons Attribution 3.0 License.


Artykuły zawarte w AUPC.SR są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Russologica = ISSN 1689-9911.