Przemiany zachodzące w systemie tworzenia rzeczowników złożonych (na przykładzie nowo powstałych złożeń w dobie pandemii koronawirusa)

Jadwiga Grunwald

Abstrakt


Настоящая статья посвящена польским сложным существительным, которые появились в языке во время пандемии COVID-19. Материал для исследования взят из польских журналов и интернет-текстов с момента начала пандемии до апреля 2021 г. Основной целью статьи является изучить новые сочетания слов в контексте двух тенденций, отражающихся в польском языке начала 21 века: интернационализации и деградации. Относительно немногие из новых слов данного типа являются англицизмами, многие из них относятся к низшим регистрам речи или оскорблениям. Выделенные лексемы чаще всего употребляются в именительном падеже, что может свидетельствовать о снижении польской стилистики по отношению к анализированной группе слов.

This article focuses on Polish compound nouns that were created during the time of COVID-19 pandemic, particularly those nouns with the productive stem korona-. The research material was excerpted from Polish magazines and internet texts, published between the beginning of the pandemic and April of 2021. The principal aim of the paper was to examine the new compound words in the context of two trends occurring in the Polish language in the early 21st century: internationalisation and degradation. While relatively few of the new words are anglicisms, many of them belong to the lower registers of speech or are offensive. Most vulgar vocabulary is to be found in comments and posts on social networks. The highlighted lexemes are mostly used in the nominative case, which indicates an impoverishment of Polish stylistics.

Bibliografia


Cierpich-Kozieł A., Koronarzeczywistość – o nowych złożeniach z członem korona – w dobie pandemii, „Język polski” 4/2020, s. 43–58.

Falana-Jafra A., Ślady pandemii wywołanej wirusem SARS-CoV-2 w potocznym języku polskim. Analiza wstępna, „Com.press” 3 (2) 2020, s. 38–49.

Gaertner H., Gramatyka ws półczesna języka polskiego, Lwów–Warszawa, 1934.

Gębka-Wolak M., Jak polszczyzna radzi sobie z koronawirusem? O środkach językowych wykorzystywanych do opisu rzeczywistości w czasie pandemii, 19.03.2021, http://dyskursidialog.org/2021/03/19/jak-polszczyzna-radzi-sobie-z-koronawirusem1567 [dostęp: 26.04.2021].

Gluza R., Nowe słowa. Nowe produkty. Nowe zawody. Nowe zjawiska, 27.03.2021, https://tvn24.pl/premium/koronawirus-nowe-choroby-slowa-technologie-i-zjawiska-5052820?source=rss [dostęp: 19.04.2021].

Grochola-Szczepanek H., Rzeczowniki złożone w gwarach polskich, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2002.

Handke K., Budowa morfologiczna i funkcje compositów polskich, Wrocław–Warszawa 1976.

Jadacka H., System słowotwórczy polszczyzny (1945–2000), Warszawa 2001.

Klemensiewicz Z., Gramatyka współczesnej polszczyzny kulturalnej w zarysie, Lwów–Warszawa 1939.

Klemensiewiczówna I., Wyrazy złożone nowszej polszczyzny kulturalnej. Próba systematyki. Wydawnictwo Studium Słowiańskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1951.

Koriakowcewa E., Słowotwórcze zasoby nowych stylów funkcjonalnych w językach słowiańskich, „LingVaria” 1 (17) 2014, s. 9–32.

Kuligowska K., Język w czasach zarazy. O wpływie pandemii na system leksykalny języka polskiego i rosyjskiego, „Acta Polono-Ruthenica” XXV/3, 2020, s. 109–125.

Kurzowa Z., Złożenia imienne we współczesnym języku polskim, Warszawa–Kraków 1976.

Miturska-Bojanowska J., Leksyka języka polskiego i rosyjskiego w czasach zarazy, „Acta Polono-Ruthenica” XXVI/1, 2021, s. 93–111.

Nagórko A., Podręczna gramatyka języka polskiego, Warszawa 2010, s. 199.

Ochmann D., Współczesne polskie composita. Próba typologii, [w:] R. Przybylska, J. Kąś (red.), Symbolae grammaticae in honorem Boguslai Dunaj, Kraków 2010, s. 427–436.

Sękowska E., Neologizmy słowotwórcze we współczesnej polszczyźnie (wybrane tendencje), „Eslavística Complutense” 12/2012, s. 97–103.

Szober S., Gramatyka języka polskiego, Lwów 1923.

Waszakowa K., Composita – charakterystyczna struktura przełomu XX/XXI w. [w]: J. Chojrak, T. Korpysz, K. Waszakowa (wyd.), Człowiek. Słowo. Świat. Warszawa 2010, s. 351–363.

Waszakowa K., Internacjonalizacja w słowotwórstwie polszczyzny przełomu XX i XXI wieku jako przykład jednostronnych kontaktów językowych, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” 2019, t. 75, s. 179–193.

Wpływ pandemii koronawirusa na język. Rozmowa z dr. hab. Markiem Łazińskim z Instytutu Języka Polskiego, Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, https://cwid.uw.edu.pl/wplyw-pandemii-koronawirusa-na-jezyk [dostęp: 19.04.2021].


Pełny tekst: PDF

Creative Commons License
Ta praca dostępna jest na licencji Creative Commons Attribution 3.0 License.


Artykuły zawarte w AUPC.SR są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Russologica = ISSN 1689-9911.