Doświadczanie zsyłki w świadectwach Polaków deportowanych do Tajynszy na Syberię

Jadwiga Grunwald

Abstrakt


Широко известно, что на протяжении нескольких столетий очень много поляков было депортировано в Сибирь по политическим мотивам. Опыт депортации – как для депортированных и их потомков, так и для всего польского общества – является важным аспектом польской культурной идентичности. В статье основное внимание уделяется рассказам депортированных и тому, как они выражают свой опыт. Материалом исследования послужили интервью с польскими депортированными, сосланными в Тайыншу (Казахстан) в 1936–1938 гг. Aнализ проводится с лексико-культурной точки зрения. Ссыльные описывают свои переживания ссылки в Сибирь, пребывание среди казахского народа, указывают на бедность своей жизни и быта во время пребывания в Сибири. Свидетельства ссыльных включают в себя: многочисленные лексемы, выражающие чувства печали, а также радости и благодарности. Респонденты не используют слова с негативным подтекстом для описания преступников, а вместо этого выражают благодарность Богу и людям, которые помогли им выжить.

It is widely known that huge numbers of Polish population were deported to Siberia for political reasons for several centuries. The experience of the deportation – both for the deportees and their descendants as well as the entire Polish society – is an important facet of Polish cultural identity. This article focuses on the accounts of the deportees and how they verbalise their experience. The research material was excerpted from interviews with Polish deportees who were exiled to Taiynsha, Kazakhstan, in the 1936–1938. The respondents don’t use negative connotated words to describe the perpetrators but instead express their gratitude towards God and people who have helped them to survive.

Bibliografia


Bukowiński W., Kaszuba S.A., Wspomnienia z Kazachstanu. Zapiski z Kazachstanu, „Wołanie z Wołynia”, Biały Dunajec–Ostróg 2006.

Delegacja polskiego Sejmu przebywała z oficjalną wizytą w Kazachstanie, „Głos Polski” 2013, nr 43, s. 15.

Gurjanow A., Masowe deportacje jako element polityki stalinowskiej, [w:] Europa wobec wyzwań XXI wieku. Deportacje, wysiedlenia i przymusowe migracje jako nieodłączny element konfliktów zbrojnych i wojen współczesnego świata, red. A. Bartuś, Urząd Miasta Oświęcim, Oświęcim 2014, s. 37–46.

Habrajska G., Nakłanianie, perswazja, manipulacja językowa, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 2005, t. 7, s. 91–126.

Iwanow M., Autonomia polska w ZSRR w latach 1925–1935. Aspekt prawny, „Rocznik Stowarzyszenia Naukowców Polaków Litwy” 2016, t. 16, s. 118–147.

Jasiakiewicz W., Gutkowska A., Tam niczego nie było. Niczego nie było i dużo umierali. Wywózki Polaków do północnego Kazachstanu (Tajynsza) 1936–1938, wyd. Wojciech Jasiakiewicz, Bydgoszcz 2022.

Komorowska E., Pragmatyka aktu mowy podziękowanie (na materiale współczesnego języka polskiego), [w:] Socjolingwistyczne badania w teorii i praktyce. Ujęcie interdyscyplinarne, red. J. Mampe, J. Hinc, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2023, s. 73–86.

Komorowska E., The speech act of gratitude in contemporary Polish: A pragmalinguistic study, „Beyond Philology” 2021, no. 18/1, s. 103–119.

Kuczyński A., Polacy w Kazachstanie. Zesłania – dziedzictwo – nadzieje – powroty, Wydawnictwo Kubajak, Krzeszowice 2014.

Mitrenga B., Wykładniki intensywności typu strasznie, potwornie, przeraźliwie w historii polszczyzny, [w:] Wyrażenia funkcyjne w perspektywie diachronicznej, synchronicznej i porównawczej, red. K. Kleszczowa, A. Szczepanek, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2014, s. 91–107.

Muzeum Pamięci Sybiru z Nagrodą Muzealną Rady Europy 2024!, 7.12.2023, http://poiis.mkidn.gov.pl/wiadomosci/muzeum-pamieci-sybiru-z-nagroda-muzealna-rady-europy-2024 [dostęp: 2.02.2024].

Puzynina J., Wartości i wartościowanie w perspektywie językoznawstwa, Polska Akademia Umiejętności, Kraków 2013.

Straś E., Kategoria intensywności we frazeologii języka polskiego i rosyjskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2008.

Wygoda A., Apostoł Kazachstanu. Błogosławiony ksiądz Władysław Bukowiński, Przystanek historia, 15.05.2021, https://przystanekhistoria.pl/pa2/tematy/kosciol/85378,Apostol-Kazachstanu-Blogoslawiony-ksiadz-Wladyslaw-Bukowinski.html [dostęp: 18.10.2023].

Zwoliński A., Deportacje. Drogi wojny, [w:] tenże, Historie ludzkich wędrówek, Wydawnictwo Petrus, Kraków 2013, s. 123–141.


Pełny tekst: PDF

Creative Commons License
Ta praca dostępna jest na licencji Creative Commons Attribution 3.0 License.


Artykuły zawarte w AUPC.SR są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Russologica = ISSN 1689-9911.