Odcienie smutku w lingwokulturze rosyjskiej
Abstrakt
The presented article is an attempt to show, based on lexicographical sources and selected fragments of the author's texts, the culturally determined image of sadness in the Russian language. The research is based on the theory of narrativity, which, as a category uniting individual elements of knowledge expressed by means of language, gives coherence to the linguistic and cultural image of the world. The conducted analysis proves that sadness, as one of the basic, negatively valued emotional state, in Russian linguoculture has many shades of meaning and remains in close correlation with such key concepts such as fear, death and soul.
Bibliografia
Apresjan J. D., Naiwny obraz świata a leksykografia, „Etnolingwistyka” 1994, Nr 6, s. 5-12.
Апресян Ю. Д., Новый объяснительный словарь синонимов русского языка, Изд-во «Языки русской культуры», Москва-Вена 2004.
Белов В.,Повести и рассказы, Изд-во «Художественная литература», Москва 1984.
Borek M., Uczucia i emocje w rosyjskich i polskich metaforach. Aspekt lingwistyczny, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2012.
Bugajski M., Wojciechowska A., Językowy obraz świata a literatura, [w:] Językowy obraz świata i kultura, red. A. Dąbrowska i J. Anusiewicz [Język a kultura, t.13], Wyd. UniwersytetuWrocławskiego, Wrocław 2000, s.153-159.
Булгаков М., Мастер и Маргарита. [в:] Собрание сочинений в 8 томах, t. VII, Изд-во «АСТ», Москва 2007.
Гак В. Г., Синтаксис эмоций и оценок,[в:] Функциональная семантика. Оценка, экспрессивность,модальность, Изд-во «Институт языкознания РАН», Москва 1996, c.
-31.
Czapiga Z., Niewerbalne sposoby wyrażania emocji (na przykładzie literatury polskiej i rosyjskiej), „Acta UniversitatisLodziensis. Folia LinguisticaRossica” 2017, Nr 14, c. 27-38.
Czechow A.,Opowiadania i opowieści, Wyd. „Zakład Narodowy im. Ossolińskich”, Wrocław 1989.
Чехов A., Дама с собачкой. Повести и рассказы, Изд-во «Эксмо», Москва 2014.
FasmerM., Этимологический словарь русского языка, т. 3, Изд-во «Прогресс», Москва 1986.
Filar D., Narracyjne aspekty językowego obrazu świata. Interpretacja marzenia we współczesnej polszczyźnie, Wyd. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2013.
Hessen D., Stypuła R., Wielki słownik polsko-rosyjski. P-Ż, Wyd. „Wiedza Powszechna” Warszawa 1996.
Jordanskaja L., Próba leksykograficznego opisu znaczeń grupy słowiańskich słów oznaczających uczucia, przeł. J. Wajszczuk, [w:] Semantyka i słownik, red. A. Wierzbicka, Wyd. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1972, s. 105-123.
Kępiński A., Melancholia, Wyd. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1985, s.163.
Колесов В. В., Грусть-тоска в русском языковом сознании, «Мир русского слова»2017, № 3, с. 5-13.
Колесов В. В., Русская ментальность в языке и тексте, Изд-во «Петербургское востоковедение», С-Петербург 2007.
Nowakowska-Kempna I., Konceptualizacja uczuć w języku polskim, Prolegomena, Wyd. „Sorus”, Warszawa 1995.
Nowakowska-Kempna I., Język ciała czy ciało w umyśle, czyli o metaforyce uczuć, [w:] Uczucia w języku i tekście, red. A. Dąbrowska, J. Anusiewicz [Język a Kultura, t. 14], Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2000, s. 25-58.
PajdzińskaA, Jak mówimy o uczuciach? Poprzez analizę frazeologizmów do językowego obrazu świata, [w:] Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, Wyd. UMCS., Lublin 1999, s. 83-101.
Puzynina, J., Język wartości, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1992.
Przybył-Sadowska E., Sadowski J., Urbanek D., Rosja. Przestrzeń, czas i znaki, Wyd.
„Libron”, Kraków 2014.
Снеткова Е. А., Проблема дефиниции концептов грусть, печаль, «Вестник ЛГУ им. А.С.
Пушкина» 2012, № 4 т.1, с. 134-138.
Степанов Ю., Константы. Словарь русской культуры, Изд-во «Языки русской культуры», Москва 1997.
Styrcz-Przebinda L., ТОСКА, czyli jak się mówi o smutku po rosyjsku i po polsku (na wybranych przykładach literackich), „AnnalesUniversitatisPaedagogicaeCracoviensis Studia Linguistica” 2017, Nr 12, s. 266-277.
Szeluga A., O roli kodu kulturowego i jego komponentów w procesie konstytuowania znaczenia w języku obcym, „Forum filologiczne Ateneum” 2020, nr. 8 (wyd. 2), s. 57-71.
Tymiakin L., Teksty piosenek. Perspektywa genologiczna, Lublin 2022.
Урысон Е.В., Проблемы исследования языковой картины мира. Аналогиявсемантике, Изд-во «Языки славянской культуры», Москва 2003.
Шибаева Н., Концепт "Тоска" в рассказах А.П. Чехова, „Universum: Филология и искусствоведение: электрон. научн. журн.” 2020, № 4-5(72). URL: http://7universum.com/ru/philology/ archive/item/9366.
Шмелёв А.Д., Русский язык и внеязыковая действительность, Изд-во «Языки русской культуры», Москва 2002.
Шукшин В., Рассказы, Изд-во «Художественная литература», Москва1985.
Шукшин В., Избранные произведения в двух томах, т.1, Рассказы, Калина красная – киноповесть, Изд-во «Молодая гвардия», Москва 1975.
Wierzbicka A., Emocje, język i "skrypty kulturowe", tłum. Jolanta Szpyra, [w:] Język - umysł - kultura, red. JerzyBartmiński, Wyd. NaukowePWN, Warszawa 1999, s. 163-189.
Вежбицкая А., «Грусть» и «гнев» в русском языке: неуниверсальность так называемых «базовых человеческих эмоций», [в:] Семантические универсалии и описание языков, ред. А. Вежбицкая, Изд-во «Языки русской культуры», Москва1999, с. 503-526.
Высоцкий В., Я, конечно, вернусь, Изд-во «Книга», Москва1988.
ГОРЕ [в:] Большой толковый словарь русского языка Кузнецова: https://gufo.me/dict/kuznetsov/горе[dostęp 01. 10. 2024]; Толковый словарь Дмитриева: https://gufo.me/dict/dmitriev/горе[dostęp 01. 10. 2024].
ГРУСТЬ [в:] Большой толковый словарь русского языка Кузнецова;https://gufo.me/dict/kuznetsov/грусть[dostęp 18.10.2024]; Этимологический словарь Крылова: https://gufo.me/dict/krylov/грусть[dostęp 18.10.1024; Малый академический словарь: https://gufo.me/dict/mas/грусть[dostęp 18.10.1024].
ОТЧАЯНИЕ [в:] Толковый словарь русского языка Ушакова: https://gufo.me/dict/ushakov/уныние[dostęp 01. 10. 2024].
ПЕЧАЛЬ [в:] Большой толковый словарь русского языка Кузнецова:https://gufo.me/dict/kuznetsov/печаль[dostęp 18.10.2024]; Толковый словарь русского языка Ушакова: https://gufo.me/dict/ushakov/печаль [dostęp 18.10.1024];Этимологический словарь Крылова:https://gufo.me/dict/krylov/печаль[dostęp 18.10.1024]
СКОРБЬ [в:] Большой толковый словарь русского языка Кузнецова: https://gufo.me/dict/kuznetsov/скорбь[dostęp 01. 10. 2024].
ТОСКА [в:] Большой толковый словарь русского языка Кузнецова:https://gufo.me/dict/kuznetsov/тоска[dostęp 18.10.2024]; Этимологический словарь Шанского:https://gufo.me/dict/shansky/тоска[dostęp 18.10. 2024].
УНЫНИЕ [в:] Большой толковый словарь русского языка Кузнецова: https://gufo.me/dict/kuznetsov/уныние[dostęp 01. 10. 2024]; Толковый словарь русского языка Ушакова: https://gufo.me/dict/ushakov/уныние[dostęp 01. 10. 2024];Толковый словарь Ожегова и Шведовой: https://gufo.me/dict/ozhegov/уныние[dostęp 01. 10. 2024].
Ta praca dostępna jest na licencji Creative Commons Attribution 3.0 License.
Artykuły zawarte w AUPC.SR są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Russologica = ISSN 1689-9911.